Είμαι «η μικρή» Ειρήνη.
Εποχή τρυφερή και αντιδραστική. Ο δρόμος δείχνει να κινείται προς τα εμπρός.
Σε κάποια ηλικία μεταξύ δεκατεσσάρων και δεκαπέντε χρονών.
Το σπίτι μου απέχει ≈ 890 μέτρα, δηλαδή ≈ 8 λεπτά της ώρας χρονομετρημένα με allegro βηματισμό τρελαμένου εφήβου, από το σπίτι της Σοφίας.
Η κολλητή μου φίλη (τα τελευταία εννέα χρόνια), μου ανακοινώνει ότι «οι μεγάλοι» – μητέρα και πατέρας – αποφάσισαν ότι μετακομίζουν οικογενειακός στην Αγγλία.
Για όλα τα άλλα πλάσματα του κόσμου εκτός από μένα, φαντάζομαι είναι απολύτως λογικό.
Πατέρας Βρετανός, μητέρα Ελληνίδα, άρα μοιρασμένα χρόνια σε Αγγλία και Ελλάδα, μέχρι «η μικρή» + μου Σοφία να γίνει «μεγάλη Σοφία» ώστε να μπορεί να επιλέξει τις χώρες τις ζωής της.
Στο αεροδρόμιο. Τα λατρεύω τα αεροδρόμια.
Η ώρα του αποχαιρετισμού. Τις μισώ τις αποχαιρετιστήριες ώρες.
Να λέω απαράδεχτα άσχετα πράγματα. Να λέω απαράδεχτα σχετικά πράγματα. Να μην λέω τίποτα.
Κρατάω στα χέρια μου ένα cd. Με τραγούδια που έχω επιλέξει.
Άραγε σε τι άλλο τόσο μικρό, στρογγυλό και πολύτιμο, θα μπορούσαν να χωρέσουν εννέα χρόνια μοιρασμάτων, όλα τα γέλια, όλα τα κλάματα και όλες οι πιθανές και απίθανες παραμορφώσεις των προσώπων, όλες οι λέξεις, απλές και όχι, γνώριμες και όχι που εκφράζουν πραγματικότητες…
Σε τι άλλο θα χωρούσαν ελπίδες και σκέψεις για μελλοντικά, διαφορετικά μοιράσματα με μία απόσταση στην μέση ≈ 3,150 χλμ, δηλαδή ≈ 4 ώρες χρονομετρημένες με staccato ‘πέταγμα’ αεροπλάνου, αν ο καιρός δεν είναι πρίμα.
Έφυγε το αεροπλάνο.
Με αγκάλιασε ο «μεγάλος» άντρας – ο πατέρας μου.
Έφυγα και εγώ μαζί με το αεροπλάνο, με ένα πρόσωπο καθόλου τσαλακωμένο.
Το μόνο που θυμάμαι, είναι ότι δεν είχα στα αυτιά μου μουσική.
Όλα, και όλα και τίποτα λιγότερο από το όλα, ήταν μέσα στο στρογγυλό ασημί πολυκαρβονικό δισκάκι διαμέτρου12cm, 20.000 πόδια ψηλότερα από μένα προς τον ουρανό.
ΤΕΛΕΙΟ!
Είμαι «η μεγάλη» Ειρήνη.
Εποχή δραστήρια και αντιδραστική. Ο δρόμος δείχνει να κινείται προς τα πίσω.
Περίπου 18 χρόνια μετά. Είμαι από τους πολύ τυχερούς ανθρώπους αυτού του κόσμου. Αυτά τα 18 χρόνια είχα να φάω, για να ζήσω και να μεγαλώσω. Και είχα φάρμακα όταν αρρώσταινα, για να γίνω καλά.
Είχα και πολλή μουσική στα αυτιά μου.
Σήμερα, δεν έχω ιστορία να σας πω για αεροδρόμια, αποχωρισμούς ή καλοσωρίσματα.
Έχω όμως να σας πω για μουσικές, soundtracks των δρόμων και την ζωή σήμερα.
και οι μουσικές σήμερα ‘έχουν’ ανεργία, φτωχές κοινωνικές συνθήκες, αδικία, «το ανενδοίαστο ψέμα των πολιτικών» που έλεγε και ο Μάνος Χατζιδάκις, συναισθήματα αλλοτρίωσης, απογοήτευσης και οργής.
Από παλιά και συχνά οι αγώνες για κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές φάνταζαν πολλές φορές παράνομοι ή και παράλογοι. Πάντοτε υπήρχαν δήθεν ισχυρά λογικά επιχειρήματα υπέρ της στυγνής εκμετάλλευσης των ανθρώπων. Πάντοτε υπήρχαν εσωτερικοί ανταγωνισμοί, εξωτερικοί εχθροί και απειλές για το κόστος επιβίωσης των επιχειρήσεων.
Για καλή μας τύχη όμως η μουσική είναι τεράστια.
Πριν από τριακόσια χρόνια ο Jeremy Collier προειδοποίησε τους Άγγλους ότι “η μουσική είναι περίπου τόσο επικίνδυνη όσο το μπαρούτι”.
Ο Pete Seeger υποστήριζε ότι η μουσική είναι “πιο δυνατή από βόμβα”.
Οι μουσικές εκφράζουν εκείνους που τους έδωσαν υπόσχεση για ισότητα και δικαιοσύνη και δεν την τήρησαν.
Μουσικές όπως τα spirituals, τα τραγούδια διαμαρτυρίας, τα blues, τα λαϊκά η μουσική hip hop, από τις μπαλάντες του Bob Dylan, τα τραγούδια της Joan Baez, αν θυμηθούμε τις αμέτρητες πολυπληθείς συναυλίες, στα γήπεδα, τις πλατείες, τις απέραντες εκτάσεις, την jazz και funk στο πλαίσιο του κινήματος των αφροαμερικανών για τα πολιτικά δικαιώματα, pop και rock σχήματα, μουσικά ποιήματα όπως αυτά του Gil Scott- Heron, o Bob Marley, η Nina Simone, Haydee Mercedes Sosa, Banda Bassoti, Dimitri Sostakovich, θα μπoρούσα να συνεχίζω για πολύ αυτή την όχι καλογραμμένη συντακτικά παράγραφο.
Μουσική για επιβίωση. Επιβίωση για ζωή. Ζωή: αυτό το «δύσκολο ταξίδι» που έλεγε και ο Woody Guthrie.
Τέτοιες μουσικές και τραγούδια μάς λένε μια αλήθεια πιο ζωντανή από τις ειδήσεις και τις ολόκληρες στήλες στις θλιβερές εφημερίδες, μια αλήθεια που πολλοί από μας δεν βλέπουν ή δεν θέλουν να τη δουν.
Όλα τα κινήματα είχαν από παλιά την μουσική τους υπόκρουση.
Αυτοί που μελετούν τα κοινωνικά κινήματα λένε ότι η μουσική χτίζει την ταυτότητα του κινήματος, δίνει χώρο αντίστασης, αυξάνει την συνειδητοποίηση, εκπαιδεύει, κινητοποιεί, εμπνέει και ενθαρρύνει τους αποθαρρυμένους.
Και το πιο σημαντικό δημιουργούνται δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ ατόμου και κοινωνίας και δημιουργείται μία δυναμική φωνή σε κοινές ταλαιπωρίες και παράπονα.
Η αξία και η δύναμη της μουσικής είναι μεγάλη στο να ‘προκαλεί’ ατομικές ή ομαδικές συγκινήσεις και να ενεργεί ως κίνητρο για οποιαδήποτε δράση.
Η μουσική, είναι προικισμένη από την ίδια της τη φύση, να ‘προκαλεί’ και να ασκεί διεγέρσεις και επιδράσεις περισσότερο απ’ οποιαδήποτε άλλη τέχνη.
Η γλώσσα της μουσικής είναι αφηρημένη και απευθύνεται κατ’ ευθείαν στο θυμικό* και συναισθηματικό μας κόσμο, χωρίς την άμεση μεσολάβηση λογικών συναρτήσεων και διεργασιών.
(*Ο Πλάτωνας, χιλιάδες χρόνια πριν, όταν χώρισε την ψυχή του ανθρώπου σε λογιστικό, θυμικό και επιθυμητικό, όρισε ως κέντρο του λογιστικού το κεφάλι, ως κέντρο του θυμικού το στέρνο και ως κέντρο του επιθυμητικού την κοιλιά.)
Η μουσική «προκαλεί» την πραγματικότητα, ενώ οι άλλες τέχνες περισσότερο την παρασταίνουν.
Πόσες φορές ορισμένοι ρυθμοί, ήχοι και μελωδίες μας δημιουργούν αυτόματους συνειρμούς? Τόσες → Πολλές!
Είναι ακριβώς αυτοί οι αυτόματοι συνειρμοί, που κάνουν την επίδραση της μουσικής τόσο έντονη και ‘προκαλούν’ σε άμεση συμμετοχή και έκφραση.
Είναι σαν… σκέψεις, ακούσματα, διάθεση και πράξεις να ανακατεύονται όλα μαζί.
.
“Μουσική είναι η ηχώ του κόσμου. Μόνο αυτός ο γενικός ορισμός εμπεριέχει όλες τις μορφές μουσικής έκφρασης, από ένα αυστηρό δομημένο έργο του Μπαχ ως έναν αυτοσχεδιασμό της τζαζ ή της ινδικής μουσικής και, ακόμα παραπέρα, από το παιχνίδι με τις ανάσες των Εσκιμώων ως το τραγούδι των πουλιών… Η μουσική είναι ίσως η πιο ισχυρή από τις τέχνες. Έχει μια τεράστια δύναμη να παρασύρει. Υπό την έννοια αυτή είναι ένα όπλο μαζικής καταστροφής”.
Νίκος Κυπουργός
ή και αναγγένησης!, προσθέτω.
Κοίτα όμως που μέσα σε όλο αυτό το χάος, η μουσική μοιάζει με χαμόγελο.
Σε γλώσσα αρχαία και παγκόσμια λέει:
“Κοίτα! Τραγουδάω. Δεν θα σου κάνω κακό”.
Η μουσική είναι τόσο φιλική τέχνη, ώστε ο Vladimir Lenin φοβόταν μήπως τον μαλακώσει. “Δεν μπορώ να ακούω συχνά μουσική”, έγραφε. “ Με κάνει να λέω ανοησίες καλοσύνης και να χαϊδεύω τα κεφάλια των ανθρώπων”.
Ξαναέγραψα νωρίτερα και επαναλαμβάνω.
Για καλή μας τύχη, η μουσική είναι τεράστια.
Και ζεί για να συναρπάζει, να τρελαίνεται, να δημιουργεί και να ανατρέπει όλα αυτά που μας κυνηγούν, μας φοβερίζουν και μας απειλούν.
Γιατί με την μουσική αισθανόμαστε ασφαλείς. Έχει μία μαγική προστατευτική ασπίδα.
Γιατί όταν ακούς μουσική δεν αισθάνεσαι κίνδυνο. Γίνεσαι άτρωτος, δεν φοβάσαι κανένα εχθρό.
Τέτοιες δύσκολες εποχές, κάποιες φορές, σαν να μπερδεύονται όλα το ένα με το άλλο. Κάποιες άλλες φορές σαν να ξεμπερδεύονται και να ξεχωρίζει το ένα από το άλλο.
Δεν θέλω καμία ονομασία. Οι εξελίξεις είναι πολύ γρήγορες για να μην είμαι τόσο «σκέτη», τόσο «ελεύθερη». Παρέα με άλλους πολλούς ή λίγους, επίσης ελεύθερους. Ο άνθρωπος υπερβαίνει κάθε αισχρό προσδιορισμό που ταιριάζει καλύτερα σε πινακίδες δρόμων. Είναι αξία υπέρτερη κάθε ταμπελοποίησης.
Μου αρκεί. Το μυαλό και η καρδιά μου.
Το λένε και οι γιατροί. Είναι πολύ εντυπωσιακή η επίδραση της μουσικής στην υγεία. Υπό το άκουσμα των αγαπημένων ήχων, η διάμετρος των αρτηριών μεγαλώνει αισθητά (26% κατά μέσο όρο), διευκολύνοντας έτσι τη ροή του αίματος και επίσης η μουσική βοηθάει στη δημιουργία ισχυρής μνήμης.
Δεν θέλουμε και τίποτα άλλο?
Ένα μυαλό με δυνατή μνήμη για να μην ξεχνάμε και μπερδευόμαστε και μια καρδιά για όλα τα υπόλοιπα.
Μην φοβάστε!
απλώς: “το σύννεφο έφερε βροχή».
Η Σοφία παντρεύτηκε τον William.
Και εγώ ακόμα γράφω cd σε σημαντικές στιγμές μου της ζωής μου.
Κάποιες ιστορίες επαναλαμβάνονται.
Keep Breath-ing, Fight-ing and Music-ing!
Ειρήνη Β.Μ.